Godzenie obowiązków rodzinnych i zawodowych od zawsze było sporym wyzwaniem, w szczególności dla osób wychowujących dzieci lub mających pod opieką chorych członków rodziny. Od pewnego czasu polskie ustawodawstwo wychodzi naprzeciw potrzebom rodziców i stopniowo wprowadza kolejne udogodnienia, które ułatwiają utrzymanie równowagi pomiędzy pracą, a życiem prywatnym i rodzinnym. Omawiamy nadchodzące zmiany w niniejszym artykule.
Jaki był cel nowelizacji prawa pracy?
W czasie prac nad nowelizacją prawa pracy ustawodawcy przyświecała idea łatwiejszego godzenia obowiązków rodzinnych i zawodowych. Zmiany w prawie pracy mają na celu zapewnienie rodzicom małych dzieci większej stabilizacji zawodowej, a także ułatwienie łączenia pracy z życiem rodzinnym. Jednocześnie wdrożenie zmian w Kodeksie pracy jest realizacją unijnej dyrektywy work-life balance, która ma na celu ujednolicenie przepisów w tym zakresie we wszystkich krajach wspólnoty. Dyrektywa work-life balance ma na celu wprowadzenie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz tak zwaną dyrektywę rodzicielską.
Więcej wolnego dla rodziców
Jedną ze zmian jest wprowadzenie dodatkowych 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla ojców, których nie da się przenieść na drugiego rodzica. W praktyce oznacza możliwość pozostania ojca w domu w pierwszych tygodniach życia dziecka. Dzięki temu ojcowie mogą być bardziej obecni w życiu dziecka i nawiązać więź emocjonalną na pierwszym etapie wspólnego życia.
Oprócz tego zmiany w Kodeksie pracy obejmą długość przysługującego rodzicom urlopu rodzicielskiego. Przed zmianami w prawie pracy przysługiwał urlop w wymiarze do 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka albo do 34 tygodni w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie. Zmiany wynikają bezpośrednio ze wspomnianego już wydłużenia urlopu o 9 tygodni. Po nowelizacji urlop rodzicielski będzie wynosił do 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 43 tygodni przy urodzeniu większej liczby dzieci przy jednym porodzie. Trzeba jednak pamiętać, że urlop ten w nowym wymiarze nie może zostać w całości wykorzystany przez jednego rodzica. Rodzice mogą podzielić urlop równo na pół, jednak 9 tygodni to minimalny czas, jaki może wykorzystać drugi z rodziców i nie może się go zrzec na rzecz rodzica pozostającego na dłuższym zwolnieniu na opiekę nad dzieckiem.
Ważne jest także to, że ustawodawca nie zapomniał o rodzicach dzieci ciężko chorych objętych programem “Za życiem”. Dla tych rodziców, w szczególnej potrzebie wymiar urlopu rodzicielskiego został wydłużony aż o 24 tygodnie. W efekcie pozwala to na pozostanie z dzieckiem przez 65 tygodni w przypadku urodzenia jednego potomka i do 67 tygodni przy urodzeniu większej liczby dzieci przy jednym porodzie.
Zmiany w wypłacaniu zasiłku rodzicielskiego
Oprócz zmiany w Kodeksie pracy w zakresie długości czasu wolnego dla rodziców, zmieniono nieco zasady wypłaty zasiłku rodzicielskiego. Przed zmianami, gdy rodzic bezpośrednio po urlopie macierzyńskim korzystał z urlopu rodzicielskiego i składał w tym celu jeden wniosek, otrzymywał 80% podstawy zasiłkowej za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego. Po zmianach w prawie pracy podstawa zasiłkowa wzrosła do 81,5%.
Dodatkowe udogodnienia dla pracujących rodziców
Oprócz wspomnianych już nowych rozwiązań, godzenie życia zawodowego i rodzinnego ma być łatwiejsze dzięki możliwości pracy zdalnej, skorzystania z ruchomego czasu pracy czy indywidualnego rozkładu czasu pracy dla pracowników opiekujących się dzieckiem w wieku do 8 lat. Wniosek takiego pracownika musi zostać uwzględniony. Wprowadzono również dodatkowe 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego w celu opieki nad dzieckiem ale także innym członkiem rodziny- rodzicem czy małżonkiem. Wszystkie te rozwiązania mają na celu zwiększenie chęci podejmowania pracy przez rodziców i osoby, które mają pod opieką potomstwo, także przysposobione.
